فرش ایران

ویژگی­های مهم الیاف مصرفی در نخ خاب

علاوه بر طول و ظرافت، دو ویژگی دیگر الیاف یعنی ”استحکام? و ”ازدیاد طول تا حد پارگی? نیز از اهمیت فوق­العاده­ای برخوردار است. این دو مشخصه الیاف، نه تنها خواص فیزیکی-مکانیکی نخ خاب حاصل را تعیین می­کنند، بلکه به شدت بر روی راندمان بافندگی وکیفیت فرش بافته شده نیز تاثیر می­گذارند. بدیهی است در صورتیکه استحکام و ازدیاد طول در حد پارگی الیاف و در نتیجه نخ خاب حاصل، پایین باشد، مکرراً پاره شده، علاوه بر کاهش میزان تولید و راندمان، کیفیت فرش بافته شده نیز افت خواهد نمود. علاوه بر این، بالا بودن میزان ازدیاد طول تا حد پارگی نخ خاب، نایکنواختی و ناهمواری ارتفاع خاب فرش پس از برش توسط تیغ دستگاه را در برخواهد داشت. برای برطرف کردن چنین عیبی و یکنواخت نمودن سطح فرش، نیاز به پرداخت سطحی زیاد خواهد بود که انجام چنین اقدامی منجر به افزایش میزان ضایعات و در نتیجه قیمت تمام شده فرش می­شود.

یکی دیگر از ویژگی­های مهم الیاف، میزان ”بازگشت­پذیری? آن­ها است. نخ­های خاب فرش در اثر پاخوردن (اعمال نیروهای دینامیکی) و یا دراثر قرار دادن اجسام سنگین روی آن­ها (اعمال نیروهای استاتیکی) خم می­شوند. حال چنانچه پس از برداشتن نیروهای اعمالی، نخ­های خاب کاملاً به حالت اول برگردند، فرش دارای بازگشت­پذیری بسیار خوب خواهد بود. در این حالت، ضخامت فرش در اثر بارگذاری (اعمال نیرو) کاهش نمی­یابد. بر عکس چنانچه نخ­های خاب پس از برداشتن نیروهای وارده به آن­ها، به حالت اول برنگردند، به معنی ضعیف بودن بازگشت­پذیری خاب فرش بوده، پدیده ”افت ضخامت? در فرش رخ خواهد داد. در این حالت، خاب فرش در اثر پاخوردن و یا قرار گرفتن اجسام سنگین روی آن، سخت و سفت می­شود. در بین الیافی که جهت تهیه نخ­های خاب فرش ماشینی استفاده می­شوند، اکریلیک بهترین بازگشت­پذیری را دارد. البته الیاف نایلون نیز بازگشت­پذیری عالی دارند، لیکن به ندرت در فرش استفاده شده، بیشتر در تهیه موکت­های تافتینگ و نمدی چاپی کاربرد دارند.

علاوه بر ویژگی­های فوق، نخ خاب باید ”رنگ ­پذیری? مطلوبی داشته باشد. با توجه به تنوع فوق العاده زیاد و غیر قابل شمارش طرح و رنگ فرش­های امروزی، نیاز به نخ­های خاب رنگی با تنوع بالا، بیش از گذشته احساس می­شود. در حال حاضر، روش­های متعددی برای رنگرزی و یا رنگی تولید کردن نخ خاب وجود دارد.