فرش ماشینی
فرش ماشینی گونهای مصنوعی از قالی است که بر خلاف قالی دستبافت توسط ماشینآلات صنعتی بافته میشود. به دلیل سرعت تولید و همچنین ارزان بودن مواد اولیه نسبت به قالی دستبافت قیمت ارزانتری دارد و از مزایای آن سادهتر بودن اجرای آن، بهتر بودن نقش و باکیفیتتر انواع تصاویر هنری و شخصی روی آن است. فرشماشینی 10 درصد صادرات غیرنفتی ایران را در اختیار دارد
روش تولید
فرش ماشینی توسط ماشین آلات مختلفی تولید میگردد که میتوان به دستگاههای تکسیما، واندویل، شونهر، Alpha ,CRX, ASR, VTR و… اشاره کرد. جنس هر فرش نیز میتواند آکریلیک یا BCF و مخلوطی از این دو، یا الیاف جدید ابریشم مصنوعی (پلی استر) باشد. قابل ذکر است که فرشهای 100در 100 آکریلیک دارای کیفیت و قیمت بالاتری هستند ولی فرشهای ابریشم مصنوعی در حال حاضر به دلیل عدم پرزدهی و شستشوی بسیار آسان و ثبات و درخشندگی بالا در بازارهای جهانی به عنوان بهترین کفپوش مورد توجه قرار گرفته و همچنین فرشها بر اساس شانه به 350، 440، 500، 700، 1000 و 1200و 1500 شانه تقسیم میشوند. تراکم فرشها نیز میتواند براساس نوع ماشین و شانه بین 700 تا 4500 باشد. نوع جدیدی از فرش ماشینی با نام فرش ماشینی گل برجسته نیز در حال تولید است که مکانیزم تولید آن به این صورت است که یک یا دو نخ از الیاف فرش دارای این ویژگی هستند که به هنگام فرایند هیت ست شدن فرش (بخاردهی) طولشان کاهش مییابد و کاهش طول خواب باعث برجسته شدن ظاهر کلی فرش می شود. به این فرش ها در اصطلاح فرش هایبالک یا گل برجسته گفته می شود.
مفهوم شانه و تراکم
هر فرش دو نوع تراکم دارد: عرضی و طولی
تراکم عرضی فرش (شانه): به تعداد ریشه (گره رنگ) در یک متر از عرض فرش میگویند که به نام شانه شناخته میشود. برای مثال: قالی 500 شانه به این معنی است که در هر متر از عرض فرش معادل 500 ریشه (گره رنگ) بافته شدهاست. شانههایی که بهطور معمول در بازار میباشند عبارتند از: 320-350-380-400-440-500-700-1000-1200-1500 شانه
تراکم طولی فرش (تراکم): به تعداد ردیف پود موجود در یک متر از طول فرش تراکم فرش گفته می شود.
از آنجا که در دستگاههای جدید، به ازای هر ردیف از گرههای فرش سه ردیف پود استفاده میشود، پس میتوان گفت مقدار تراکم فرش برابر است با تعداد گرههای موجود در یک متر از طول یک فرش ضرب در سه.
به همین دلیل فرشهای 700 شانه با تراکم 2100 و فرشهای 1000 شانه با تراکم 3000 و فرشهای 1200 شانه با تراکم 3600 در بازار موجود هستند.
اما در دستگاههای قدیمیتر که فرشهایی با تراکم 350 و 440 و 500 بافته میشد به ازای هر گره دو ردیف پود استفاده میشد، پس در این فرشها تراکم فرش برابر است با تعداد گرههای موجود در یک متر از طول فرش ضرب در دو.
تعداد ریشه (گره رنگ) در یک متر مربع از فرش: تراکم عرضی ضرب در تراکم طولی را گویند. برای مثال اگر تعداد گره رنگ در عرض برابر با 700 گره و در طول هم معادل 900 گره رنگ باشد؛ بنابراین تعداد ریشه (گره رنگ) در یک متر مربع 630/000=900x700
همیشه مقدار تراکم از شانه بیشتر است و حاصل ضرب شانه و تراکم تعداد سر نخ در متر مربع و حاصل ضرب شانه و تراکم تقسیم بر 2 یا 3 (بسته به نوع دستگاه فرش بافی) تعداد گره در متر مربع میشود.
یکی از نکات مهم در فرشهای ماشینی ارتباط معکوس تراکم فرش و ضخامت فرش است. به عبارتی در فرش های با تراکم بالا به علت روی هم آمدن خاب های فرش، برای مشخص شدن طرح فرش بایستی از خاب کوتاه تری استفاده شود. به همین دلیل فرش ماشینی 1500 شانه از کمترین ضخامت نسبت به سایر فرشها برخوردار است
منبع : ویکی پدیا