سفارش تبلیغ
صبا ویژن

فرش ایران

ابزار رفو

رفوگری ,     نظر

در گذشته شغل رفوگریِ پارچه و لباس در شهرهای مختلف ایران برقرار بود. در بازار تهران نیز رفوگری لباس رواج قابل توجهی داشت  زیرا پارچه‌های  گران‌بها را مردم به‌سهولت کنار نمی‌زدند و تمام پارچه‌ها و لباسهای گران‌بها را اگر صدمه می‌دیدند، به رفوگر می‌دادند. رفوگران همیشه کارشان رونق داشت، ولی درآمد چندانی نداشتند

پیش? رفوگران و پینه‌دوزان بیرجند از مشاغل قدیم بوده است و آنها بازار خاص خودشان را داشتند . سمنانیها رفوگران را «همگر» می‌نامیدند؛ همگران در مغازه‌هایی کوچک و با ابزارهایی اندک به این کار مشغول بودند 

در سمنان، قبل از برافراشتن خیمه و تکایا برای مراسم عاشورا، چادر را در وسط تکیه پهن می‌کردند، و زنان دور آن می‌نشستند و به ترمیم پارگیها و رفوی آن می‌پرداختند و برای افراشتن آماده‌اش می‌کردند.

 

در داریون فارس، پینه‌دوز دوخت‌ودوز وصله‌های ملکی (کفشهای بافته‌شده از ریسمان پنبه‌ای) و دولهای کشاورزی را بر عهده داشت؛ او با ابزارهای ابتدایی دستی مانند قیچی، تکه‌های چرم، لاستیک، نخ و دروش (درفش) کار خود را انجام می‌داد.

ترمیم پارگی فرش

در مشهد نیز به کسی که کارش مرمت کفشهای پاره و فرسوده است، «پینه‌دوز» یا «لخته‌دوز» می‌گویند؛ کار پینه‌دوز دوباره‌دوزی زیره، وصله‌کردن رویه، نیم‌تخت‌دوزی و تعویض پاشنه، و شستن و سفیدکردن گیوه بود.

 

در مثلها «پینه‌دوزی موقوف» به معنای عدم تجسس در زندگی افراد بیان می‌شود؛ همچنین در مواردی که کسی ادعایی برخلاف واقع یا برخلاف استعداد روحی یا نیروی بدنی خود کند، به‌صورت هزل، مثل «پینه‌دوزی موقوف» را برای او به کار می‌برند  در جایی که کسی با حیله و تدبیر بسیار، دل مردی خسیس را به خود رام کند، مثل «پاره‌دوز جنها را تسخیر کرده» به کار می‌رود مثل «کفش پینه‌دوز پاشنه ندارد» نیز مترادف و همتای «کوزه‌گر از کوزه‌شکسته آب می‌خورد»، به کار می‌رود .

آیا فرش ماشینی رفو می شود

 

در حکایتی آمده است: پینه‌دوزی از کسی طلبکار بود و بدهکار بدحسابی می‌کرد و طلب او را نمی‌داد. پینه‌دوز عاقبت خسته شد و یک روز مشته‌ای (ابزاری فلزی برای کوبیدن چرم) داخل بقچه گذاشت و به سراغ بدهکار رفت تا طلبش را وصول کند و کار یکسره شود. وقتی به در خان? بدهکار رسید، سگ به او حمله کرد. پینه‌دوز انبان را بر سگ زد و سگ را کشت. مثل «سگ داند و پینه‌دوز در انبان چیست» از این داستان گرفته شده است.

 

مهارت رفوگر در پیوندزدن پارچه‌های پاره و آسیب‌دیده، موضوع برخی از حکایتها و داستانهای کهن است و برای هرکس که بتواند محل رفو را تشخیص دهد، جایزه‌ای در نظر گرفته می‌شود و یا مزد کار را بازمی‌گیرد. ظرافت و دقت عمل رفوگر دست‌مایه‌ای برای برخی از حکایتها و داستانها ست که پادشاه و حاکم وقت آن را تحسین می‌کند. رفوکردن جامه و چیزهای دیگر در خواب، دلیل بر جنگ و خصومت است و شخص با همه‌کس به جنگ برخیزد