مرمت فرش
مرمت فرش یا رفوگری فرش به روشهایی گفته میشود که معایب یا خرابیهای فرش را اصلاح میکند. فرش یک وسیله? کاربردی است و مواد تشکیل دهنده? آن:(پشم، پنبه، ابریشم، کنف و…) آسیبپذیر است بهطوریکه از این بافتهها از گذشته؛ مگر در شرایط خاص و معدود، چیزی به دست ما نرسیدهاست. آسیبها از قبیل پارگی، سوختگی و پوسیدگی بودهاند. صاحبان این فرشها چون برایشان مطلوب نبوده برای مرمت آنها اقدام نکردند. فرش یکی از گرانبهاترین هدایایی بوده که پادشاهان برای یکدیگر میفرستادهاند. بافت و مرمت فرش دو جزء جدایی ناپذیر روند تکامل آن بهشمار میروند. فرشهایی که دارای مرمت هستند نیز امروزه آذینبخش بسیاری از موزههای مهم دنیاست، البته فرشهای خاصی هستند که تا به امروز باقی ماندهاند شاید مرمت بر روی آنها بخاطر ارزش بسیار زیاد آنهاست که اینها بیشتر فرشهای نفیس و مورد استفاده? اشراف و دربار بودند.
این حرفه همزمان با فرشبافی پدید آمدهاست ولی و در هیچ کتاب تاریخی هیچ حرفی از این حرفه زده نشدهاست؛ و با کمک این حرفه است که عیوبی مانند کجیها، پارگیها برظرف شوند، وظیفه? مرمتگر بیعیب کردن فرش برای عرضه به خریداران است.
جوامع بشری موجب شدهاند که این حرفه پیشرفت کند و پیشرفتهای قابل ملاحظهای در این رشته پدید آمدهاست.
البته تعمیرات جزئی فرش ازقبیل شیرازهدوزی، ریشهبافی و کارهای مربوط به صاف کردن کنارههای فرش را میتوان در منزل انجام داد ولی عملیاتی ازقبیل رفوگری و رفع چروکیدگی فرش کاری است که تنها از عهده? رفوگرهای متخصص برمیآید. وسایل و ابزار رفوگری و تعمیر همانهایی هستند که دربافت فرش به کار میروند مانند:
- چاقوی بافت
- قیچی وشانه آهنی
- نخ و سوزن
- درفش
- انگشتانه
- قاب کوچک چوبی
- موم
- انبردست
- کلافهای پشم و پنبه و ابریشم (برحسب جنس فرش)
ریشه بافی
معمولاً در بالا و پایین تمام قالیها و قالیچهها ریشههای فرش به چشم میخورند که درحقیقت همان قسمتهای ابتدایی وانتهایی تارهای فرش هستند. طول این ریشهها بسته به مراکز گوناگون فرشبافی از یک یا دو سانتیمتر تا پانزده سانتیمتر تغییر میکند. بهترین اندازه برای ریشههای فرش رقمی در حدود چهار سانتیمتر است. درحالی که ریشههای بلندتر ممکن است دکوراتیو و زیبا باشند ولی اغلب به یکدیگر گره میخورند. درصورتی که ریشههای فرش ازبین بروند میتوان با الیاف مشابه با تارهای فرش ریشههای جدید ایجاد کرد و این کاری است که رفوگران به خوبی از عهده? آن برمیآیند.