الیاف مصرفی در نخ خاب
ویسکوز
لیف ”ویسکوز? در دسته الیاف بازیافتی سلولزی قرار میگیرد. نام کامل آن ”ویسکوز ریون? است و مهمترین لیف بازیافتی است که تاکنون بشر توانسته آن را تولید کند. ”الیاف بازیافتی?، الیافی هستند که مواد اولیه یا پلیمر آنها در طبیعت موجود است. پلیمر لیف ویسکوز، سلولز است که از چوب درختان به دست میآید. لیف ویسکوز فرآیند تولید بسیار پیچیده و طولانی دارد. همین امر سبب شده است تا علیرغم ارزانی مواد اولیه آن، ویسکوز گرانتر از الیاف متداولی مانند پلیاستر و پلیپروپیلن باشد. ویسکوز، نه تنها در ایران بلکه در بسیاری از کشورهای دنیا تولید نمیشود. دلیل اصلی این امر، تنها عدم وجود دانش فنی تولید نیست، بلکه برای تولید این الیاف به مقدار بسیار زیادی آب و چوب درخت نیاز است که به طور طبیعی در بسیاری از کشورهای دنیا وجود ندارد. بنابراین کل ویسکوز مورد نیاز کشور از خارج تامین میشود.
|
|
ویسکوز، لیفی با چگالی 5/1 گرم بر سانتیمتر مکعب است. بنابراین، این لیف در زمره سنگینترین الیاف متداول قرار میگیرد. سایر الیاف متداول یعنی پشم، ابریشم، پلیاستر، پلیپروپیلن، اکریلیک و نایلون همگی سبکتر از ویسکوز هستند.
استحکام لیف ویسکوز در حالت استاندارد بین 2 تا 5/2 گرم بر دنیر است که نشان میدهد این لیف در مقایسه با سایر الیاف، از استحکام کمتری برخوردار است. علاوه بر آن، تحقیقات نشان داده است که این لیف، با مرطوب شدن نزدیک به نیمی از استحکام خود را از دست میدهد. ازدیاد طول تا حد پارگی این لیف بین 18 تا 22% میباشد. بازگشتپذیری این لیف به ویژه در مقابل نیروهای فشاری وارده، ضعیف است. میزان جذب رطوبت بازیافتی ویسکوز 11% و از زمره الیاف آبدوست محسوب میشود. این لیف نقطه ذوب ندارد. لیف ویسکوز مخصوصاً در حالت فیلامنت دارای درخشندگی و براقیتی خاص و بیش از سایر الیاف متعارف میباشد.
ویسکوز نقش بسیار کمرنگتری نسبت به الیافی چون پلیپروپیلن، اکریلیک و پلیاستر در صنعت فرش ماشینی جهان دارد. این لیف به مقدار اندک و عموماً در فرشهای تولید کشور بلژیک و به مقدار بسیار کمتر در برخی کشورها مانند ترکیه جهت نخ خاب فرشهای ماشینی به کار میرود. از آنجایی که خواص بازگشتپذیری این لیف ضعیف است، فرشهای ویسکوزی را با ارتفاع خاب کوتاه (6 میلیمتر و کمتر) میبافند تا مشکل سفت و سخت شدن فرش در اثر پاخوردن، کمتر و حتیالامکان دیرتر خود را نشان دهد.
با توجه به هدف از کاربرد ویسکوز در فرش ماشینی، میزان استفاده از این نوع نخ خاب در هر فرش، بسیارکم و حتی کمتر از 1% وزن فرش ماشینی بافته شده را به خود اختصاص میداد. نخ خاب ویسکوز تنها چند سال توانست در صنعت فرش ماشینی ایران دوام بیاورد. با ورود نخهای خاب پلیاستر، که دارای استحکام بالاتر بوده، به وفور در داخل تولید میشدند مهمتر از همه بسیار ارزانتر از ویسکوز بودند، نخ خاب ویسکوز از چرخه تولید فرش ماشینی ایران کاملاً حذف شد.