فرش ایران

ریسندگی متداول (کاردینگ) نخ های خاب ریسیده شده

سیستم متداول ریسندگی نیمه فاستونی دارای مراحلی است که قبلاً به طور شماتیک نشان داده شد. مواد اولیه مورد مصرف این خط، الیاف استیپل بلند از نوع اکریلیک و گاه پلی استر می باشند. در این سیستم ابتدا الیافی که از "عدل" خارج شده اند، داخل دیگ رنگرزی ریخته شده، رنگرزی می شوند. سپس الیاف آبگیری و خشک شده، به خط ریسندگی که مجموعه ای از مراحل و ماشین آلات است، تغذیه می شوند. الیاف به ترتیب از مراحل زیر عبور کرده، تبدیل به نخ می شوند :

 حلاجی

الیاف رنگرزی شده به قسمت حلاجی منتقل می شوند. در ابتدای حلاجی، الیاف به ماشین عدل شکن تغذیه می شوند. وظیفه این ماشین، بازکردن توده های الیاف رنگی درهم فشردن و تبدیل آنها به توده های کوچک تر و بازتر میدباشد. در ادامه، توده های الیاف به یک دستگاه بازکننده موسوم به "ولف" تغذیه می شوند، که توده های الیاف را از یکدیگر بازتر می کند. این ماشین، شامل یک سیلندر اصلی و تعدادی غلتک های کوچک تر خاردار به نام های "ورکر" و "استریپر" می باشد که وظیفه بازکردن و مخلوط کردن الیاف را به عهده دارند.

الیاف باز شده از طریق کانالهایی موسوم به شوت فید به اتاقک ذخیره الیاف یا سیلو (انباره) منتقل می شود. در میانه راه یعنی بین ماشین ولف و سیلو، محلول حاوی آب و روغن با نسبت معین از طریق یک سیستم پاششی بر روی الیاف رنگرزی شده در حال عبور پاشیده می شود. این کار جهت نرم و روان کردن الیاف و جلوگیری از خرد شدن آنها حین فرآیند ریسندگی و همچنین جلوگیری از به وجود آمدن الکتریسیته ساکن بر روی الیاف انجام می شود. از آنجایی که الیاف دارای طول بلندی هستند، چنانچه به صورت خشک وارد مراحل بعدی ریسندگی از جمله کاردینگ شوند، به دلیل نیروهایی که به الیاف خشک و شکننده اعمال می شود، الیاف خرد شده، میزان ضایعات خط ریسندگی به شدت افزایش خواهد یافت. نکته قابل تامل اینکه، اگرچه میزان آب و روغن به کار رفته برای الیاف تاثیر چندانی بر قیمت تمام شده نخ ندارد، لیکن تاثیر بسیار زیادی بر میزان ضایعات ریسندگی و همچنین کیفیت نخ تولیدی خواهد داشت.

 کاردینگ

پس از حلاجی،الیاف از طریق کانال های شوت فید به قسمت تغذیه ماشین یا ماشین های کاردینگ هدایت می شوند. به طور کلی ماشین کاردینگ وظیفه بازکردن، موازی کردن و مخلوط کردن الیاف، جدا کردن ناخالصی های همراه الیاف و همچنین تولید رشته ای ممتد از الیاف به نام "فتیله" را بر عهده دارد. ماشین کاردینگ سیستم ریسندگی الیاف بلند دارای سیلندر بزرگ و تعدادی غلتک های پوشش دار به نام های "ورکر" و "استریپر" که در اطراف سیلندر قرار گرفته اند، می باشد. الیاف در اثر تعامل بین سیلندر، ورکر و استریپر و رد وبدل شدن بین آنها باز، موازی و مخلوط می شوند. بازکردن و مخلوط کردن الیاف در ماشین کاردینگ از نوع تک لیف بوده که بهترین و موثرترین روش بازکردن و مخلوط کردن الیاف در ریسندگی می باشد. در انتهای ماشین کاردینگ، غلتک پوشش دار "دافر" الیاف باز و موازی شده را به صورت صفحه نازکی از الیاف به عرض ماشین به نام "تار عنکبوتی" در می آورد. تارعنکبوتی توسط سینی به سمت غلتک های کالندر هدایت می شود. شکل سینی به گونه ای است که در انتها تار عنکبوتی جمع شده به صورت فتیله در می آید. در ادامه ، فتیله تولیدی به قسمت کشش تغذیه می شود. میزان کشش اعمالی به فتیله در این قسمت حدود 2 واحد است. سپس فتیله تولیدس توسط سیستم کویلر، به داخل "بانکه" منتقل شده، بهصورت حلقه های منظم و یکنواخت روی هم چیده می شود تا برای انتقال به ماشین های بعدی، الیاف داخل فتیله نظم خود را از دست ندهند.

کاردینگ را اصطلاحاً "قلب ریسندگی" می گویند. اهمیت کاردینگ آن چنلن زیاد است که اگر تمام عوامل و شرایط ریسندگی به خوبی کنترل شده و بهترین مواد اولیه به کار گرفته شوند، اما کاردینگ عملکرد مطلوبی نداشته باشد، تولید نخ با کیفیت بالا امری محال خواهد بود. بنابراین کنترل عملکرد کاردینگ، فیلتر گذاری بین غلتک ها، سنگ زنی و یا تعویض به موقع پوشش های ماشین، انجام به موقع تعمیرات ماشین و کنترل کیفیت محصول کاردینگ تاثیر مستقیمی بر روی کیفیت نخ نهایی تولید شده در انتهای خط ریسندگی دارد.

فتیله خروجی از ماشین کاردینگ نمره ای بین 20 تا 30 گرم بر متر دارد که با سرعتی بین 150 متر بر دقیقه تا 250 متر بر دقیقه تولید می شود. نمره فتیله تولیدی کاردینگ بستگی به نوع و عرض ماشین و همچنین نمره نخ نهایی مورد نظر دارد. در برخی از ماشین های کاردینگ، برای تولید نخ های خاب نسبتاً ضخیم یعنی 10.5 دولای متریک و یا 12 سه لای متریک، فتیله 40 گرم بر متر تولید می شود.