فرش ایران

الیاف مصرفی در نخ خاب

مهمترین الیافی که در تهیه نخ خاب فرش ماشینی در سطح جهانی استفاده می­شوند، ″پلی پروپیلن?، ”پلی استر″، ”اکریلیک″، ”نایلون″، ”ویسکوز″ و ”پشم″ می­باشند. در این میان، پلی پروپیلن، پلی استر و نایلون مصرف جهانی بیشتری دارند. الیاف پلی پروپیلن، پلی استر، نایلون و ویسکوز به صورت نخ یک­سره یا فیلامنتی در فرش استفاده می­شوند. بنابراین، نیازی به ریسندگی نداشته، مستقیماً به ماشین بافندگی تغذیه می­شوند. الیاف اکریلیک و پشم نیز به شکل الیاف منقطع یا استیپل هستند که ابتدا باید طی فرآیند ریسندگی به نخ ریسیده شده تبدیل، و سپس در فرش بافته شوند. ذکر این نکته لازم است که الیاف پلی استر و پلی­پروپیلن نیز گاهی به صورت استیپل، به نخ ریسیده شده تبدیل و به عنوان نخ خاب فرش استفاده می­شوند.

اکریلیک

اکریلیک لیفی مصنوعی و از خانواده پلی وینیل­ها می­باشد که از سال 1949 میلادی وارد بازار شده است. ماده اولیه یا پلیمر اکریلیک، ”پلی اکریلونیتریل″ یا به اختصار PAN می­باشد.

الیاف اکریلیک از اکریلونیتریل که یک ماده پتروشیمیایی است تشکیل شده است. معمولاً اکریلونیتریل با مقادیر کمی از سایر مواد شیمیایی، ترکیب می گردد تا قابلیت جذب رنگ الیاف تولیدی افزایش یابد. الیاف اکریلیک به دو روش خشک ریسیDry spun و روش تر ریسی Wet spunتولید می گردد. 
اغلب الیاف سلو لزی و سنتیتیک به روش اکستروژن که عبارت است از خروج با فشار یک محلول غلیظ (با غلطتی مانند عسل) از سوراخهای کوچکی به نام رشته ساز یاSpinneretتولید می گردند که رشته های یکسره نیمه جامد پلیمری را ایجاد می کنند.

اکریلیک علاوه بر آن که خاصیت بازگشت­پذیری بسیار خوبی دارد، عایق حرارتی خوبی نیز هست. از این رو، جایگزین بسیار خوبی برای پشم در خاب فرش می­باشد. این دو ویژگی اکریلیک، بین تمامی الیاف منحصر به فرد است و تقریباً هیچ لیف طبیعی یا مصنوعی دیگری این دو ویژگی را به صورت همزمان ندارد. استحکام اکریلیک، متوسط و بین 2/2 تا 3 گرم بر دنیر و ازدیاد طول تا حد پارگی آن بالا (بین28% تا 35%) می­باشد.

چگالی آن حدود 17/1 گرم بر سانتی مترمکعب بوده، سبک­تر از الیاف پشم، پنبه، پلی استر و ویسکوز است. جذب رطوبت اکریلیک بسیار کم و در حدود 1% است. اینلیف نقطه ذوب ندارد و مقاومت آن در مقابل حرارت و نور خورشید بالاست.

اکریلیک، در صنعت فرش ماشینی کشورهایی مانند ایران، ترکیه، مصر و عربستان طرفداران خود را دارد. لیکن در بسیاری از کشورهای اروپایی به دلیل برخی مسائل بهداشتی و زیست محیطی مرسوم نیست.

 برای تهیه نخ خاب اکریلیکی، از خط ریسندگی ”نیمه فاستونی″ استفاده می­شود. الیاف اکریلیک با عبور از قسمت­های مختلف خط ریسندگی به نخ خاب فرش ماشینی تبدیل می­شود.